ساز هنگ درام یکی از موفق‌ترین و محبوب‌ترین سازهای کوبه‌ای به شمار می‌آید. که در دسته بندی خود صداها (Idiophonic) قرار می‌گیرد. خود صداها به انواعی از ساز گفته میشود که بدون افزوده شدن سیم یا چیز دیگری و به خودی خود با ضربه بر روی آنها، از خود صدا تولید می‌کنند. با این مقاله از سایت هم آوای ترانه همراه شوید تا شما را با این ساز بیشتر آشنا کنیم.
تاریخچه هنگ درام
هنگدرام که با نام هَند‌پن نیز شناخته میشود، همانطور که پیش‌تر به آن اشاره داشتیم جزو سازهای کوبه‌ای-ملودیک محسوب میشود.
این ساز در طی سال‌های اخیر شهرت و محبوبیت زیادی بین جهانیان پیدا کرده است. اما با این حال فقط دو دهه از زمان اختراع آن گذشته است. هرچند که ایده اولیه و مشابه از این ساز در گذشته وجود داشته است اما برای اولین بار در سال ۲۰۰۰ میلادی بود که این ساز به صورت رسمی به جهانیان و دنیای موسیقی معرفی شد. زادگاه این ساز شهر بِرن در سوئیس می‌باشد، جایی که فیلیکس روه‌نِر و سابینا شارِر. برای اولین بار این ساز را به شکل امروزی آن پدید آوردند.
خاص بودن صدای هنگ درام
یکی از اولین مواردی که پس از شنیدن موسیقی با این ساز به ذهن همه افراد می‌رسد، آرامش‌بخش بودن و لطافت خاص صدای آن است. دلیل این موضوع وجود هارمونیک در تک‌تک نت‌های آن می‌باشد. بدنه یکدست و یکپارچه این ساز سبب میشود که هنگام به صدا درآمدن یک نت، باقی نت‌ها نیز با شدت کمی به لرزش درآیند که باعث میشود چنین صدای دلنشینی از این ساز خارج شود.
برای آشنایی با نوازندگان مشهور این ساز می‌توانید به مطلب بهترین نوازندگان هنگ درام مراجعه نمایید.
دلایل گران قیمت بودن این ساز
این ساز یکی از گران قیمت‌ترین سازهای موجود در بازار محسوب میشود. دلیل اصلی آن زمان‌بر بودن و سختی فرآیند ساخت این ساز است. یکی از دلایل اصلی دیگر قیمت بالای این ساز، کم بودن تولید‌کنندگان آن در سطح جهانی است. این ساز بصورت دستی و در کارگاه‌های شخصی تولید میشود. برای ساختن آن لازم است از فلز و آلیاژ خاصی استفاده شود. در نتیجه شکل و فرم دادن به آن به زمان زیادی نیاز دارد. یکی از سخت‌ترین و پر اهمیت‌ترین بخش‌های تولید یک ساز با‌کیفیت، رسیدن به نت‌ها با کوک درست می‌باشد که برای رسیدن به آن عموما با استفاده از دستگاه‌های مخصوص، چکش‌کاری بر روی آن انجام میشود.
رایج‌ترین گام در ساز هنگ درام (Hang Drum)
ساز هنگ درام یک ساز کوک ثابت به شمار می‌آید. این بدین معناست که برخلاف بسیاری از سازهای دیگر، امکان کوک کردن دستی آن وجود ندارد. این ساز فقط در گام دیاتونیک (بدون نت‌های تغییر یافته با دیز و بمل) ساخته میشود. در نتیجه صدای سازهای مختلف عموما با یکدیگر مشابه هستند. اما شما می‌توانید در صورت نیاز و بسته به سلیقه خود، در هنگام خرید، درخواست کنید که کوک ساز شما در چه گامی باشد.
رایج‌ترین گام برای کوک کردن این ساز گام رِ‌مینور دیاتونیک است. هرچند که این بدین معنا نیست که مناسب‌ترین کوک همین مورد است. چون کوک مورد نظر شما می‌تواند بسته به اینکه چه سبک موسیقی می‌نوازید یا با چه سازی همنوازی می‌کنید، متفاوت باشد. ساز هنگ درام بطور معمول دارای ۹ نت در گام رِ‌مینور است. نت‌های این ساز به این شکل بر روی بدنه قرار می‌گیرند: نت مرگزی که به آن نت بیس یا دینگ می‌گویند ر (D) کوک میشود و باقی نت‌ها دور این نت مرکزی قرار می‌گیرند. به خاطر داشته باشید که اگر ساخت ساز خود را بصورت سفارشی درخواست بدهید، این امکان وجود دارد که تا ۱۶ نت داشته باشد و ۲ عدد نیز نت بیس یا دینگ برروی آن ایجاد شود.
ساختار و جنس هنگ درام
این ساز از دو بخش فلزی و قرینه تشکیل شده است که از جنس استیل ضد‌زنگ یا فولاد‌نیتراید ساخته میشود. هر‌کدام از این جنس‌ها مزیت و معایب خود را دارند. بصورت کلی باید گفت، هنگ درام تولید شده از استیل ضد‌زنگ، در برابر شرایط آب و هوایی و هر نوع خراشی از مقاومت بالاتری برخوردار است. همانطور که گفتیم، ساختار این ساز به دو بخش قوس بالایی و پایینی تقسیم میشود. قوس بالایی، دینگ ساید (Ding Side) گفته میشود که نت ها بر روی آن قرار دارند
بخش پایینی گو ساید (Gu-Side) گفته میشود که در مرکز آن یک سوراخ بزرگ وجود دارد.
نکاتی که باید برای نگهداری از این ساز به خاطر داشته باشید!
یکی از نکات مهم آموزشی در کلاس هنگدرام آموزش نگه داری از این ساز است. چون مراقبت و نگهداری از این ساز امری الزامی بوده و برخلاف ظاهر محکم و فلزی که این محصول دارد، باید بخوبی و با‌دقت از آن نگهداری کرد. با اینکه خود ساز از فلزی سخت ساخته شده اما رینگ‌های آن نازک و آسیب پذیر هستند. بنابراین در صورت وارد شدن ضربه‌های غلط و نا‌مناسب، نت‌های آن از کوک خارج می‌شوند. همچنین استفاده از زیورآلاتی همچون انگشتر و دستبند سبب میشود که خط و خش روی بدنه این ساز ایجاد شود.
مورد دیگری که باید به آن توجه داشته باشید، خارج شدن نت‌های این ساز از کوک است. این اتفاق معمولا به مرور زمان و در اثر تغییرات ناگهانی دمای هوا، رخ می‌دهد.رطوبت نیز عامل دیگری است که آسیب بسیاری به این ساز وارد می‌کند. به همین دلیل باید در شهر‌های مرطوب، حتما آن را با استفاده از پارافین یا روغن مخصوص خود ساز چرب نگه دارید.
این روغن‌ها علاوه‌بر رطوبت، از آسیب‌های احتمالی دیگر برروی بدنه‌ی ساز نیز جلوگیری می‌کنند. عموما روغن آن به همراه خود ساز ارائه میشود که البته شما می‌توانید به صورت جداگانه نیز آن‌را خریداری کنید.
استفاده‌ی درست از ساز و چرب کردن بموقع آن، در کنار با‌کیفیت بودن و استاندارد بودن ساز خریداری شده و با رعایت نکات بالا، دوام بالا و ماندگاری ساز شما را تضمین خواهد کرد.
به این نکته توجه داشته باشید که این ساز در دسته سازهای Peach Percussion (سازهای کوبه‌ای کوک‌شونده) قرار می‌گیرد و نت‌های آن باید بخوبی توسط سازنده کوک شده باشد. همچنین پس از مدتی شرکت در کلاس هنگدرام، نوازندگی و تمرین با آن، باید کوک نت‌های آن دوباره با تیونر چک شود تا درصورت خارج شدن از کوک، عملیات کوک کردن آن دوباره انجام شود.
کلاس آموزش هنگ درام در تهران
همانطور که گفته شد صدای این ساز بسیار دلنشین و دوست داشتنی است و افراد زیادی می‌خواهند در کلاس آموزش هنگ درام شرکت کنند. در موسسه و آموزشگاه موسیقی هم آوای ترانه واقع شده در محدوده هروی تهران، کلاس هنگ درام بصورت کاملا تخصصی و با جدیدترین روش‌های آموزشی تدریس میشود.
برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام در کلاس آموزش هنگ درام در تهران می‌توانید با هم‌کاران ما در موسسه و آموزشگاه موسیقی هم آوای ترانه از قسمت مشاوره درتماس باشید.
برای جزئیات بیشتر درباره کلاس این ساز، مطلب کلاس هنگ درام را مطالعه کنید.
بهترین برند هنگ درام در ایران و راهنمایی برای تهیه آن
درحال حاضر ساز هنگ یا هندپن در ایران نیز با تلاش هنرمندان و سازندگان ساز، ساخته میشود و بعضی از آنها از کیفیت بسیار خوبی برخوردار هستند؛ برخی از بهترین مارک‌های هنگ درام در ایران به شرح زیر می‌باشند:
هنگ درام یوناپن،
کیتادرام،
آرشاپنتام،
ایران هنگ درام.
برخی از برندهای خارجی این ساز نیز بدین شرح می‌باشند:
اومانا
یشاما
مراکی.
بنابراین برای خرید و یادگیری این ساز گوشنواز می‌توانید نسبت به بودجه و صلیغه‌ی خود از بین برندهایی که گفته شد یکی را انتخاب کنید.
بهتر است برای خرید ساز و شروع یادگیری آن حتماً با افراد خبره و با تجربه در این زمینه مشورت کنید. اما در صورتی که خواستید خودتان ساز را تهیه کنید، حتما ساز را از نزدیک تست کنید به آرامی با انگشت برروی حفره‌های ساز ضربه بزنید و با تیونر کوک آن را چک کنید. بعد به صدای تولید شده خوب گوش دهید تا مطمئن شوید که ساز از صدایی پرطنین و کوک قابل قبولی برخوردار است.
کلام آخر…
در این مطلب سعی کردیم شما را با هنگ درام، یکی از محبوب ترین سازهای کوبه‌ای و همه‌ی نکات حول محور آن آشنا کنیم. این ساز یکی از درام‌های جدید و جوان در دنیا محسوب میشود. دلیل اصلی محبوبیت بالای آن صدای آرامش بخش و دلنشین آن است.
همانطور که اشاره شد این ساز یکی از سازهای انواع پرکاشن می‌باشد ؛ شما می‌توانید با خواندن مطلب پرکاشن‌چیست با انواع دیگر پرکاشن یا سازهای کوبه‌ای بیشتر آشنا شوید.
سوال‌های متداول
ساز هنگ درام چند نت دارد؟
این ساز بطور معمول دارای ۹ نت و یک دینگ در گام ر مینور می‌باشد.
چگونه از ساز هنگ درام نگهداری کنیم؟
برای نگهداری از هنگ درام به نکات زیر توجه کنید:
۱. بطور منظم ساز خود را روغن کاری کنید.
۲. در هنگام نوازندگی از انگشتر و دستبند استفاده نکنید.
۳. در زمانی که از ساز استفاده نمی‌کنید، ساز را در جایی مطمئن و یا در کیف مخصوص آن قرار دهید.
جنس هنگ درام از چیست؟
بطور معمول ساز هنگ درام از استیل ضد زنگ و یا فولاد نیتراید ساخته میشود.
این ساز در چه سالی تولید شد؟
ساز هنگدرام در سال ۲۰۰۰ میلادی تولید شده و به جهان معرفی شد.