ساکسیفون سازی بادی است که با اینکه جنس بدنه‌ی آن از برنج تهیه می‌شود اما در دسته‌ی سازهای بادی-چوبی قرار می‌گیرد و از سازهای انتقالی به شمار می‌رود، در تمام انواع ساکسیفون، صدا پس از دمیدن، به وسیله‌ی قطعه ای به نام آنش یا قمیش تولید می‌شود. این ساز همچون ساز های بادی دیگر، انواع مختلفی داشته که از جهت دامنه و ابعاد صوتی و صدایی متفاوت بوده و طیف گسترده ای از آن را در اختیار نوازنده قرار می‌دهد که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.
در این مقاله از سایت هم آوای ترانه می‌خواهیم شما را بیشتر با انواع ساکسیفون آشنا کنیم، پس با ما همراه شوید!
آموزش ساکسیفون در هم آوای ترانه با جدید ترین روش‌های آموزشی و به صورت کاملا تخصصی تدریس می‌شود.
آدولف ساکس
قبل از پرداختن به انواع ساکسیفون بهتر است کمی بیشتر درباره ساکسیفون و سازنده‌ی آن بدانید. ساز ساکسیفون اولین بار در سال ۱۸۴۰ و به دست آدولف ساکس اختراع ش
آدولف ساکس اهل کشور بلژیک و از شهر دینان بود. او انواع ساکسیفون را در ۲۸ ژوئن سال ۱۸۴۰ در دو گروه که هر گروه شامل ۷ ساز بود ثبت کرد. هر کدام از این ساز های ثبت شده، اندازه های مختلفی داشتند. به شکلی می‌توان گفت که هدف او از ساخت انواع ساکسیفون در ابعاد مختلف این بود که افراد با سلیقه های مختلف بتوانند ساز مورد علاقه خود را انتخاب کرده و به راحتی با آن ساز ارتباط برقرار کنند.
آدولف یک گروه از سازها را در نت های دو(C) و فا(F) طراحی کرد و گروه دیگر را در نت های سی‌بمل (Bb) و می‌بمل (Eb) طراحی نمود که امروزه فقط از سازهای گروه دوم استفاده می‌شود.
همان طور که گفتیم این ساز توسط آدولف ساکس، کلارینت نواز و فلوت زن بلژیکی ساخته شد. او در سال ۱۹۴۲ برای ادامه دادن به عشق و علاقه زندگی اش یعنی موسیقی به پاریس فرانسه رفت. او پیش از اختراع ساکسیفون، روی ساز کلارینت تغییراتی ایجاد کرده بود که باعث شده بود محدوده صدایی آن افزایش پیدا کند و درنتیجه باعث ارتقای کلارینت شده بود.
آدولف در طی سال های زیاد، موفق شد با ترکیب یک بدنه از جنس برنج و یک آنش یا زبانه، به همراه اعمال عمل های خاص آکوستیکی، یک ساز بادی فوق العاده ایجاد کند. فقط چند سال طول کشید تا انواع ساکسیفون به سراسر جهان نیز انتقال پیدا کند و به یک ساز جهانی تبدیل شود.
انحصار ساخت ساز ساکسیفون و انواع ساکسیفون به مدت ۱۵ سال در اختیار آدولف بود که در نهایت در سال ۱۸۸۶ قرارداد سایکس به پایان رسید و پس از آن تولید کننده‌گان ساز های بادی در سراسر جهان مشغول به تولید انواع ساکسیفون و بهبود آن شدند.
با خواندن مقاله تاریخچه ساکسیفون بیشتر درباره آن بدانید.
انواع ساکسیفون
بهتر است قبل از اینکه بخواهید در کلاس ساکسیفون یا ساکسفون شرکت کنید انواع ساکسیفون را بیشتر بشناسید ، پس از این مرحله توصیه می‌کنیم که با یک استاد ساکسیفون خوب و با تجربه نیز مشورت کنید تا در نهایت مناسب ترین نوع ساکسیفون را برای خود انتخاب کنید و در ادامه با یادگیری ساکسیفون قدم به قدم به یک نوازنده‌ی حرفه‌ای، چه بسا یک روزی به یک استاد ساکسیفون حرفه‌ای تبدیل شوید.
استاد علی فرین کیا مدرس انواع ساکسیفون در هم آوای ترانه.
انواع ساکسیفون از زیر به بم یا از کوچک به بزرگ به ترتیب سوپرانینو، سوپرانو، آلتو، تنور، باریتن و باس می‌باشد
البته مدل های دیگری نیز وجود دارد هم زیرتر و هم بم‌تر، اما این ها از پر استفاده ترین انواع ساکسیفون هستند که باز در این میان، ساکسیفون سوپرانینو و باس از بقیه کم‌تر استفاده می‌شوند.
محدوده‌ی صدای زیر در انواع ساکسیفون
۱- ساکسیفون سوپرانینو
ساکسیفون سوپرانینو یکی از کوچک‌ترین انواع ساکسیفون ها می‌باشد، صدای آن بسیار زیر است و در می‌بمل (Eb) قرار دارد. ساکسیفون ها معمولا به صورت کِرو(Curve) تولید می‌شوند اما در مدل های سوپرانو بیشتر از نوع اِسترِید(Straight) تولید و استفاده می‌شود. این مدل از نوع استرید می‌باشد؛ در ساکسیفون های استرید معمولا برای نگه داشتن ساز از بند استفاده نمی‌شود و ساز، بر روی دست ها عموما انگشت شصت دست راست قرار می‌گیرد.
۲- ساکسیفون سوپرانو
یکی دیگر از انواع ساکسیفون، ساکسیفون سوپرانو می‌باشد. این ساز نیز دارای محدوده‌ی صوتی بالا می‌باشد. برای نواختن این ساز معمولا از مدل استرید یا لوله مستقیم استفاده می‌شود، اما مدل کرو آن نیز وجود دارد که بعضی از نوازنده ها به این مدل بیشتر علاقه نشان می‌دهند. این ساز در سی‌بمل (Bb) قرار دارد.نواختن سوپرانو نیاز به مهارت بالایی دارد و اگر این ساز به درستی نواخت نشود، صدای ایده آل و مناسبی از آن بیرون نخواهد آمد. کِنی جی یکی از مشهور ترین نوازندگان این ساز می‌باشد.
محدوده‌ی صدای میانی در انواع ساکسیفون
۱- ساکسیفون آلتو
ساکسیفون آلتو از مشهور ترین و محبوب ترین انواع ساکسیفون می‌باشد. اندازه این مدل ساز متوسط بوده و به همین دلیل آن را بهترین ساز بادی برای تازه کار ها می‌دانند. این ساز در نت می‌بمل (Eb) قرار می‌گیرد، همچنین وسعت صدایی آن از تنور زیرتر و از سوپرانو بم تر می‌باشد. اندازه‌ی متوسط سری این ساز سبب شده که برای شروع گزینه‌ی مناسبی باشد، از نوازندگان مشهور ساز آلتو می‌توان به چارلی پارکر، فیل وودز و دیوید سانبورن اشارهکرد.
۲- ساکسیفون تنور
ساکسیفون تنور یکی دیگر از محبوب ترین انواع ساکسیفون می‌باشد، با صدایی منحصر به فرد که هم برای تک نوازی مناسب است و هم در سِکشِن های بادی نقش پر رنگی را ایفا می‌کند. این نوع ساکسیفون نسبت به آلتو بزرگ تر بوده و صدای صوتی که از آن تولید می‌شود در محدوده میانی و بم می‌باشد. این سازدر سی‌بمل (Bb) قرار می‌گیرد. از تنور در سبک های مختلف موسیقی همچون جَز، پاپ، راک و بلوز استفاده می‌شود.
محدوده‌ی صدای بم در انواع ساکسیفون
۱- ساکسیفون باریتن
از ساکسیفون باریتون وارد محدوده‌ی بم ساکسیفون ها می‌شویم، در بین انواع ساکسیفون ، هرچه صدای ساز بم‌تر می‌شود نقش آن ها در ملودی نوازی کم‌تر شده و بجای آن در سکشن ها پر رنگ‌تر می‌شود همان طور که مشخص است اندازه‌ی آن از تنور بزرگ‌تر است و در نتیجه نوازندگی با آن بخاطر وزن و اندازه‌ی آن دشوار‌تر می‌شود. در عین حال می‌توان با این ساز برخلاف ظاهرش، موسیقی و صدایی دلنواز و ملایم ایجاد کرد. این ساز در می‌بمل (Eb) قرار دارد. از مشهور ترین نوازندگان ساز باریتون می‌توانیم به موسیقی دان هایی همچون؛ پیر آدامز و جِری مولیگان اشاره داشته باشیم.
۲- ساکسیفون باس
ساکسیفون باس در میان انواع ساکسیفون ها، یکی از بم‌ترین و بزرگ‌ترین مدل های این ساز می‌باشد. عموم استفاده از این مدل برای سکشن‌ها و ارکستر های بادی و با هدف افزایش حجم و عمق بیشتر صدا در ارکستر ها می‌باشد. این هِکتور بِرلیوز بود که برای اولین بار از این ساز در یکی از آثار خود استفاده کرد و به آن شهرت جهانی داد. البته همان طور که قبلا اشاره شد مدل های بم‌تری نیز وجود دارد اما خیلی به ندرت از آن ها استفاده می‌شود، بنابراین معمولا به آن ها نمی‌پردازیم.
انواع ساکسیفون و انتقالی بودن آنها
ساکسیفون سازی است انتقالی، بدین معنا که اسم نتی که اجرا می‌شود با صدای آن متفاوت است که اسم نت اصلی انتقالی در انواع خانواده ساکسیفون نسبت به نت دو در پیانو سنجیده می‌شود؛ به عنوان مثال وقتی می‌گویند ساکسیفون سوپرانو سی‌بمل است یعنی وقتی بر روی ساز نت دو اجرا شود صدای آن سی‌بمل خواهد بود به عبارت دیکر یک پرده پایین‌تر. آنهایی که می‌بمل هستند مانند ساکسیفون آلتو، وقتی بر روی ساز نت دو اجرا شود صدای آن می‌بمل یا به عبارت دیگر چهار و نیم پرده پایین‌تر می‌شود.
در آموزش انواع ساکسیفون این موضوع بطور کامل آموزش داده می‌شود چراکه یک ساکسیفونیست حرفه‌ای باید بتواند براحتی نت‌ها را برای ساز خود انتقال دهد تا بتواند بدرستی سازش را بنوازد.
جمع بندی
در این مطلب سعی کردیم شما را با انواع ساکسیفون، محدوده‌ی صدایی هر کدام و نتی که در آن به عنوان ساز انتقالی قرار می‌گیرند بیشتر آشنا کنیم. شاید این سوال در ذهن شما ایجاد شود که کدام نوع از انواع ساکسیفون برای شروع بهتر است؟
برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که شما میتوانید نسبت به علاقه، جسه و مدل انگشتان دست تان یکی از سه نوعِ سوپرانو، آلتو و تنور را برای شروع انتخاب کنید که اگر از معلمی که می‌خواهید در کلاس ساکسیفون او شرکت کنید مشورت بگیرید مطمئنا انتخاب بهتری خواهید داشت.
همچنین در صورت تمایل، میتوانید برای مشاوره و استعداد یابی، با متخصصین ما در موسسه و آموزشگاه موسیقی هم آوای ترانه در ارتباط باشید.