خوانندگی و آواز در سبکهای متنوعی دنبال میشود و عوامل بسیاری برای موفقیت در این راه وجود دارد، شروع کردن خوانندگی بخاطر گستردگی آن خیلی وقتها چالش برانگیز است؛ سوالهایی مانند: خوانندگی را از کجا شروع کنیم و یا چه سنی برای خوانندگی بهتر است معمولا در شروع مسیر خوانندگی در ذهن افراد بوجود میآیند که گاهی باعث گیج شدن آنها میشوند. ما قصط داریم در این مطلب به این سوالها پاسخ دهیم و همچنین راهکارهای موثر در خوانندگی را ارائه دهیم، پس با ما تا پایان همراه باشید.
بهترین سن برای شروع خوانندگی
شروع خوانندگی و آواز نیازمند علاقه و حمایت است. بسیاری از افراد از سنین پایین یادگیری را شروع میکنند؛ برخی در نوجوانی و برخی دیگر در بزرگسالی. تکنیکهایی که با هر فرد در سنهای مختلف کار میشود، گاه متفاوتند و به نوع صدا و شرایط فرد بستگی دارد. تفاوتهایی که در سه رنج سنی وجود دارد را میتوان اینگونه بیان کرد:
آموزش خوانندگی به کودکان: آموزش آواز خواندن به کودکان در دوره پیشدبستانی میتواند شروع شود. کودکان در این سنین، قادر به یادگیری چگونگی تلفظ و همچنین بیان بهتر کلمات هستند. در کنار این موارد میتوان تکنیکهای آوازی ساده، نتخوانی و سلفژ را به آنها آموزش داد. در مورد کودکان تربیت شنوایی مهمترین اصلیست که باید با آنها بخوبی کار شود.
آموزش خوانندگی به نوجوانان: این سنین برای آموختن تکنیکهای پیشرفتهتر و برقراری تعادل بین استفاده از صدا و تکنیک های آوازی مناسب است. اما همچنان به دلایل فیزیولوژیک، بهتر است از تمرین های پرفشار خودداری شود و نسبت به توانمندی طبیعی صدای نوجوان با او تمرینات آوازی انجام شود.
آموزش خوانندگی به جوانان و بزرگسالان: بهترین سن برای شروع خوانندگی و آواز خواندن پس از سنین بلوغ میباشد؛ در عین حال هر زمان که یک بزرگسال به خواننده شدن و آواز خواندن علاقهمند شود، میتواند شروع کند. دلیل این موضوع این است که تارهای صوتی همانند دیگر اعضای بدن تا پایان سن بلوغ در حال رشد و تغییر هستند. بنابراین بهتر است تکنیکهای پیچیده، دشوار و پرفشار آوازی در سنین جوانی و بزرگسالی آموزش داده شود که البته هرچه زودتر انجام شود بهتر است.
برای آشنایی با شرایط و چگونگی ثبت نام در کلاسهای آموزشگاه هم آوای ترانه، میتوانید مطلب کلاس آموزش آواز را مطالعه نمایید.
آیا شروع خوانندگی در سن بلوغ درست است؟
همان طور که در بالا اشاره شد، در سنین بلوغ به دلیل تغییرات هرمونی و فیزیولوژیکی که در بدن اتفاق میافتد، نمیتوان از روشها و تمرینهای معمول آواز و صداسازی استفاده کرد. در سنین بلوغ بهتر است از تمرینهای پرفشارِ آوازی اجتناب کرد و بجای آن از تمرینهای کمفشارِ آوازی، همچنین تمرینات سلفژ و تئوری موسیقی مخصوص خوانندگی و آواز استفاده نمود. در این سنین میبایست با احتیاط کامل جلو رفت تا آصیبی به حنجره وارد نشود.
مورد دیگری که باید به آن توجه کرد، تغییر کردن صدا پس از سنین بلوغ است. مخصوصا در پسرها؛ چون بعد از سنین بلوغ صدا کاملا تغییر میکند. اگر نوجوان آمادگی آن را نداشته باشد، امکان دارد حس بدی را به او انتقال دهد. چون به صدای قبلی خود عادت کرده و حالا باید به صدای جدیدی که از خود میشنود عادت کند. به همین خاطر در کنار تمرینات خوانندگی و آواز، این موضوع نیز میبایست به نوجوان توضیح داده شود تا او از نظر ذهنی و روانی برای این تغییر آماده شود.
مورد دیگری که بسیار مهم است، دورگه شدن صدا در سنین بلوغ است. در زمان هایی که صدا مدام دورگه میشود نباید هیچگونه تمرینی با صدا انجام شود تا زمانی که صدا به ثبات نسبی برسد. مقدار زمان این موضوع در افراد مختلف، متفاوت است و نمیتوان زمان دقیقی را برای آن تعیین کرد.
برای خوانندگی باید از کجا شروع کنیم؟
خوانندگی آن هم به صورت حرفهای، به زمان و تمرین مداوم نیاز دارد. برای پیشرفت در این عرصه باید به جنبههای مختلف آن پرداخت تا نتیجهی دلخواه بدست آید.
در ادامه به چند راهکار موثر در شروع خوانندگی میپردازیم:
انتخاب سبک مناسب نسبت به علاقه و نوع صدا
در ابتدا باید سبک مورد نظرتان را نسبت به علاقه و نوع صدایی که دارید پیدا کنید. این کار اولین قدم برای شروع خوانندگی به حساب میآید. یکی از سبکهای آواز پاپ یا آواز سنتی میتواند انتخاب مناسبی برای شروع خوانندگی باشد.
در ادامه باید نوع صدا توسط استاد آواز مجرب مشخص شود. چراکه این بخش از آموزش، چه در بانوان و چه در آقایان بسیار حائز اهمیت میباشد.
تمرینات صداسازی و سلفژ
در ادامه میبایست تمرینات صداسازی و سلفژ، متناسب با سبک و علاقهی شما زیر نظر یک استاد آواز مجرب انجام شود. پس از این تمرینها، وقتی صدای شما به آمادگی نسبی رسید، میتوانید خواندنِ آهنگها و قطعات را آغاز کنید.
به یاد داشته باشید که در ابتدا از آهنگهای ساده شروع کنید و به مرور به سراغ آهنگهای سخت بروید. در شروع خوانندگی اصلا نباید عجله داشته باشید چون تارهای صوتی مانند ماهیچهها عمل میکنند و باید تقویت شوند. در کنار این موارد باید تحریرهای مختلف و انواع ویبره را تمرین کنید تا بر آنها مسلط شوید.
یکی از موارد مهم در پیشرفت خوانندگی استفاده از روشهای آموزش آواز است. یکی از این روشهای نوین برای تقویت صدا و انجام تکنیکهای آوازی، متد CVT میباشد که توسط کاترین سدولین نوشته شده است.
در این روش، سه اصل کلی، چهار مد اصلی با نامهای (نیوترال، کِربینگ، اُوِردرایو و اِج) و تمرینهای آنها بیان میشود. هر یک از این مدها مشخصه و ویژگیهای خود را داشته و با تمرین، میتوان از آنها در آواز خواندن استفاده کرد.
هدف از این روش خوانندگی، ترکیب این مدها با رعایت ۳ اصل کلی سیویتی (CVT) است. تا بتوان بدون محدودیت به خلاقیت دست یافت.
در مقالهای دیگر بطور کامل متد CVT و تکنیکهای آن را توضیح دادیم که با خواندن آن میتوانید به اطلاعات بیشتری دست پیدا کنید.
ضبط کردن صدا
کار مهم دیگری که باید علاقهمندان به خوانندگی انجام دهند، ضبط کردن صدا است. امروزه با گوشیهای هوشمند میتوان در منزل و محیطهای دیگر صدا را ضبط کرد. وقتی صدایتان را ضبط میکنید و سپس به آن گوش میدهید، میتوانید به خوبی با صدای خود آشنا شوید و ضعف و قوتهای آن را بشناسید. این کار در مسیر خواننده شدن به شما بسیار کمک خواهد کرد.
یکی دیگر از راهکار های موثر در خوانندگی که خیلی مهم است، تجربهی خواندن و ضبط صدا در محیط استودیو موسیقی و یا اجرا بر روی استیج در حضور افراد میباشد. برای این کار در ابتدا میتوانید با حذف صدای خواننده یا کارااوکی (Karaoke) بر روی آهنگهای شناخته شده بصورت آزمایشی بخوانید تا با شرایط حرفهای بیشتر آشنا شوید، و تجربه کسب کنید، و در نهایت برای خواندن آهنگ خودتان آماده شوید.
تجربهی خوانندگی در هر دو محیطی که گفته شد کمک شایانی به پیشرفت مسیر خوانندگی شما میکند.
آموزش خوانندگی در استودیو موسیقی
یکی از برنامههای موسسه و آموزشگاه موسیقی هم آوای ترانه در دوره های حرفهایِ آموزش خوانندگی، برگذاری کلاس خوانندگی و آواز در محیط استودیو برای هنرجویان سطح بالا است. در این دورهها آهنگها و قطعات انتخاب شده، در استودیو موسیقی هم آوای ترانه ضبط میشود تا هنرجو بتواند هم کار کردن با میکروفن، هدفون و …. را آموزش ببیند و هم با قرار گرفتن در محیط استودیو موسیقی، تجربههای لازم را کسب کنند.
همچنین مجموعه هنری هم آوای ترانه با برگذاری کنسرت های هنرجویی امکان خوانندگی بر روی استیج را نیز برای هنرجویان آواز و خوانندگی فراهم میکند.
چگونه خواننده بهتری شویم؟
وارد شدن به هر راهی نیاز به صبوری و پشتکار دارد. بسیاری از افراد خواهان پیشرفت سریع در خوانندگی در ابتدای راه هستند. اما این موضوع همیشه امکان پذیر نیست. چراکه رعایت برخی نکات و تمرین کردن تکنیکها برای رسیدن به هدف مورد نظر برای خوانندگی و اجرای قطعات، بخشی از این مسیر است.
حال بهتر است به بخشی از نکاتی بپردازیم که باید به آنها توجه کنید:
تمرین و پشتکار
تمرین هر روزه با توجه به نوع صدا و تکنیکهای گفته شده در کلاس ضروری است. بازه صدای هر فرد خاص خود بوده و با تمرین و تکرار میتوان به شرایط ایدهآلی رسید.
علاوهبر تکنیکهای تخصصی آوازی، حتما باید تمرینات تنفس به روش صحیح را هر روز انجام دهید.
مراقبت از صدا، حنجره و گرم کردن صدا
حفظ سلامت صدا و حنجره اهمیت بسیاری دارد و نباید با روشهای نادرست و غیر علمی به آن آسیب زد. علاوهبر استفاده از تکنیکهای درست، تغذیه مناسب نیز در حفظ سلامت صدا بسیار مهم است. یکی از توصیه های مهم مصرف روزانهی آب برای جلوگیری از خشکی گلو و گرفتگی صدا است.
قبل از اینکه شروع به تمرین کنید حتما باید صدای خود را گرم کنید. یکی از تمرینهای مناسب برای گرم کردن صدا استفاده از تکنیک هامینگ است. درضمن نباید با صدای بلند و فشار بیش از حد به تارهای صوتی آسیب زد. بدین منظور با کمک استاد آواز باید محدوده صدایی خود را پیدا کنید.
استراحت دادن به صدا و تارهای صوتی، بین تمرینها نیز ضروری است. تقریبا برای هر ۱ یا ۲ ساعت تمرین به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به صدا استراحت دهید.
اهمیت حالت سر و بدن در هنگام خوانندگی
یکی از موارد مهم دیگر در هنگام خوانندگی، حالت سر و بدن میباشد. بهترین حالت سر و بدن را در هنگام خوانندگی نسبت به فیزیک بدنتان پیدا کنید. معمولا آواز خواندن در حالت ایستاده بهتر از نشسته است و تنفس بهتر انجام میگیرد.
در حالت ایستاده باید صاف ایستاد و سر در زاویه ۹۰ درجه بوده و انقباضی در فکها وجود نداشته باشد. شانهها نیز نباید گرد و سر نیز نباید رو به جلو باشد. بصورت کلی، هر فرد باید بهترین فرم صحیح و راحت بدن خود را بدست آورَد. درضمن با تمرین کردن با آینه از حرکتهای زیاد و اضافی سر و دستها در موقع آواز خواندن نیز خودداری کنید.
روی ریتم خواندن و مسلطبودن به متن شعر
از موارد مهم دیگر، حفظ بودن متن ترانه است. همچنین آکسان گذاری و انتخاب تاکیدهای مناسب نسبت به مفهوم و حس ترانه بسیار اهمیت دارد.
به یاد داشته باشید که در خوانندگی تسلط به شعر و ریتمِ کلمات نیز، به اندازهی صدای خوب و تمرین اهمیت دارد. این موضوع باعث میشود تا بتوانید از نفسنفس زدنهای اضافی و فالشیهای مربوط به لحن جلوگیری کنید.
آشنایی با تئوری موسیقی و گامها در خوانندگی
آشنایی با یک ساز یا تئوری موسیقی برای خوانندگان مبتدی ضروری نیست. اما برای خوانندگان حرفهای، آشنایی با گامها، آکوردها و شناخت محدوده صدایی ضرورت دارد.
نقش حروف صدادار و بیصدا در خوانندگی و آواز
شناخت حروف صدادار و بیصدا در آواز خواندن بسیار مهم است. اصولا تمرینات مربوط به آواز و خوانندگی روی حروف صدادار انجام میشوند و با دیگر حروف بیصدا ترکیب میشوند.
در زبان فارسی ۶ حرف صدادار وجود دارد که عبارتند از:
آ، ای، او (حروف صدادار بلند)
َ، ِ، ُ (هروف صدادار کوتاه).
اگر حروف کوتاه به ساکن ختم شود به حروف بلند تبدیل میشوند.
اگر حروف بلند به ساکن ختم شوند به خروف کشیده تبدیل میشوند.
تکنیکهای خاصی در این مورد وجود دارد که با تمرین در کلاس آواز به تقویت صدا کمک میکند. انواع تحریرها نیز معمولا برروی همین حروف مخصوصا خروف صدادار بلند و کشیده انجام میشوند.
استفاده از تنفس دیافراگمی یا تنفس شکمی
راهکار مهم دیگر در خوب آواز خواندن، استفاده از تنفس دیافراگمی است. اما معمولا تنفس سینهای بین همه متداول است؛ که میبایست برای آواز خواندن به تنفس شکمی یا دیافراگمی تبدیل شود. با تنفس دیافراگمی، هوای بیشتری در ریه ذخیره میشود و نفس گیری هنگام خواندن براحتی انجام میشود. در تنفس دیافراگمی یا تنفس شکمی، قفسه سینه تقریبا در هنگام دم و بازدم ثابت میمانَد و پردهی دیافراگم به سمت پایین هدایت میشود. این تغییر نیز با حرکت شکم به بیرون، مشخص میشود. به بیان دیگر هوا به سمت پایین شُشها حرکت میکند، و با فشار آوردن به پرده دیافراگم، شکم به سمت بیرون هدایت میشود. علاوهبر این به آن، تنفس ۳۶۰ درجه نیز میگویند چراکه پهلوها و دندهها نیز از کنار باز میشوند.
یادتان باشد چون صدا توسط بازدم تولید میشود انجام تنفس صحیح در هنگام خوانندگی اهمیت بسیار زیادی دارد.
نکتهی مهم دیگر این است که، در هنگام خواندن، مشخص کنید که در کدام قسمتهای شعر میخواهید نفس بگیرید. باید بدانید که نفس گرفتن، صدا را قطع میکند. بنابراین نمیتوانید در هر جایی نفس بگیرید. به همین خاطر معمولا توصیه میشود که با کمترین تعدادی که برایتان راحت است شعر و آهنگ را اجرا کنید.
استفاده از صدای سر، صدای میانی و صدای سینهای
شناخت و استفاده از جایگاه صدا در ماسک صورت بسیار مهم است. بجز صدای میانی که در ناحیه صورت تولید میشود، دو نوع صدای دیگر وجود دارد که شناخت آنها در آواز بسیار اهمیت دارد.
به صدایی که در ناحیه پیشانی تولید میشود، صدای سر (Head Voice) گفته میشود.
به صدایی که در ناحیه سینه تولید میشود صدای سینهای (Chest Voice) گفته میشود.
صدایی که از سمت سینه میآید حجیمتر بوده اما از شدت کمتری برخوردار است. اما صدای سر با شدت بیشتری ولی نازکتر تولید میشود.
این دو نوع صدا در خانمها و آقایان به عبارت زیر است:
آقایان با صدای باس(صدای سینهایتر). آقایان با صدای تنور(صدای سر).
خانمها با صدای آلتو(صدای سینهایتر). خانمها با صدای سوپرانو(صدای سر).
صدای میانی همان طور که از نامش پیداست بیشترین محدوده ایست که در خواندن، حرف زدن و …. استفاده میشود. صدای میانی در تمام محدودههای صدایی وجود دارد.
راه ورود به بازار حرفهای خوانندگی چیست؟
ورود به بازار حرفهای در خوانندگی دارای دشواریها و پیچیدگیهای خاصی میباشد چراکه در خوانندگی حرفهای، رقابتِ بسیار زیادی وجود دارد. در عین حال در جوامع مختلف نیز متفاوت است.
در ادامه به مواردی که یک خواننده، برای موفقیت در بازار حرفهای خوانندگی، نیاز دارد میپردازیم:
خواننده برای موفقیت به تیمی از شاعر، آهنگساز، تنظیم کننده و میکسمن احتیاج دارد. پس از تولید آهنگها، باید به اسم هنری خود که همان برند سازی است بسیار دقت کند. سپس با تبلیغات و پخش مناسب در منابع معتبر پخش موسیقی، آهنگ هایش را به گوش مخاطبان برساند و با بازخوردی که از مخاطبانش میگیرد به کارش ادامه دهد. تا در ادامه از طرف جامعه به عنوان یک خواننده حرفهای پذیرفته شود.
با ادامه دادن در مسیر خوانندگی و با رعایت این موارد، میتوانید قدم به قدم به جایگاه مناسبی در این عرصه برسید. پشتکار داشته باشید و از شکست نترسید.
مطلب پیشنهادی برای خانم هایی که علاقهمند به یادگیری آواز هستند: کلاس آواز بانوان در هم آوای ترانه.
کلام آخر
درنهایت موفقیت در خوانندگی به عوامل زیادی بستگی دارد و فقط داشتنِ یک صدای خوب عامل موفقیت نیست. بلکه باید با تمرین روزانه و یادگیری تکنیکهای آوازی، صدا را تقویت کنید. همچنین در آواز هرچه به سمت حرفهای شدن پیش میروید، ساز زدن و دانستن سلفژ و تئوری موسیقی از عوامل بسیار مهم در جهت موفقیت میباشند. تمام نکات گفته شده نیز بین بانوان و آقایان با کمی اختلاف مشترک بوده و ظرافتها و فنون آوازی مورد نظر براساس نوع صدای افراد، تعیین میشود.
شما میتوانید در همین راستا، با قیمتهای مناسب از امکانات موسسه هنری هم آوای ترانه از جمله: دریافت مجوز، استدیو ضبط، استودیو تمرین و …. برخوردار شوید. همچنین از مشاوره رایگان در جهت پیشرفت مسیر خوانندگیِ خود استفاده کنید. در صورت تمایل برای شرکت در کلاس آواز در تهران برای سبکهای مختلف با ما در تماس باشید.
برای دیدن شماره تماسها اینجا کلیک کنید